まてばしい (まて葉椎)

学名  Lithocarpus edulis
日本名  マテバシイ
科名(日本名)  ブナ科
  日本語別名  マタジイ、サツマジイ
漢名  
科名(漢名)  可食柯(カショクカ,kěshíkē) 
  漢語別名  殻斗(カクト,qiàodŏu)科 
英名  
2023/05/10 小石川植物園 

2015/05/30 静岡県掛川市 
2008/06/19 小平市
 雄花
 オニガシ属 Lithocarpus(柯 kē 屬)には、アジアを中心に約100-300種がある。

   L. amoenus(愉柯・悦柯)
   L. amygdalifolius(杏葉柯)
   L. anomalus(隆葉柯)
   L. apricus(向陽柯)
   L. arcaula(小箱柯)
   L. areca(Pasania areca;檳榔柯)
   L. attenuatus(尖葉柯)
   L. bacgiangensis(茸果柯)
   L. balansae(猴面柯)
   L. bonnetii(河口柯)
   L. brachystachyus(短穗柯)
   L. brevicaudatus(嶺南柯・嶺南石櫟)
   L. calolepis(美鱗柯)
   L. calophyllus(美葉柯)
   L. carolinae(紅心柯)
   L. caudatilimbus(尾葉柯)
   L. chehengensis(册亨柯)
   L. chifui(粤北柯)
   L. chiungchungensis(瓊中柯)
   L. chrysocomus(金毛柯・金毛石柯)
   L. cinereus(爐灰柯)
   L. cleistocarpus(包槲柯・包果柯・櫧栲樹・鐵靑剛・金苞石・櫟)
   L. confinis(窄葉柯)
   L. corneus(烟斗柯・杯果・細葉馬澤樹・石柯)
   L. craibianus(白穗柯)
   L. crassifolius(硬葉柯)
   L. cryptocarpus(閉殼柯)
   L. cucullatus(帽殼柯)
   L. cyrtocarpus(魚籃柯)
   L. damiaoshanicus(大苗山柯)
   L. dealbatus(白皮柯)
   L. dictyoneuron(濕脈柯)
   L. echinophorus(壺殼柯)
   L. echinotholus(刺斗柯)
   マテバシイ L. edulis(Pasania edulis;可食柯)
   L. elaeagnifolius(胡頽葉柯)
   L. elizabethae(厚斗柯・貴州石柯)
   L. eriobotryoides(枇杷葉柯)
   L. eremiticus(隱果柯)
   L. ermerrillii(萬寧柯)
   L. fenestratus(泥柯・泥椎柯・華南石柯)
   L. fenzelianus(瓊崖柯)
   L. floccosus(卷毛柯)
   L. fohaiensis({孟力}海柯)
   L. fordianus(密脈柯)
   L. formosanus(臺灣柯)
   L. gaoligongensis(高黎貢柯)
   シリブカガシ L. glaber(Pasania glabra;・白楣樹・椆木・石櫟・靑剛櫟)
       
本州(近畿以西)・四国・九州・琉球・臺灣・漢土(秦嶺以南・南嶺以北)に産
   L. grandifolius(耳葉柯)
   L. gymnocarpus(假魚籃柯)
   L. haipinii(庵耳柯)
   L. hancei(Pasania hancei;硬殼柯・硬斗柯・黄椆・番紫
{木彔}・酸心椽)
   L. handelianus(瘤果柯)
   L. harlandii(Pasania harlandi;尾葉石櫟・綿柯)
   L. henryi(綿柯・綿椆・剛板栗・羊角栗)
   L. howii(梨果柯)
   L. hunanensis(湘西柯)
   L. hypoglaucus(粉背柯)
   L. irwinii(港柯)
   L. iteaphylloides(珠眼柯・珠眼樹)
   L. ithyphyllus(咸魚柯)
   L. iwuensis(易武柯)
   L. kawakamii(臺灣柯・臺灣大葉柯)
   L. konishii(油葉柯)
   L. laetus(屏邊柯)
   L. laoticus(老{手過}柯)
   オニガシ L. lepiocarpus(鬼石柯)
 臺灣産 
   L. lepidophyllus(粉鱗柯)
   L. leucodermis(白枝柯)
   L. levis(無鱗柯)
   L. litseifolium(
{木姜}葉柯・多穗柯)
   L. longanoides(龍眼柯)
   L. longinux(長果柯)
   L. longipedicellatus(長柄柯)
   L. lycoperdon(Pasania elata;香菌柯)
   L. macilentus(瘦柯)
   L. magneinii(白毛柯)
   L. mainningensis(緬寧柯)
   L. mairei(Pasania mairei;光葉柯)
   L. mannii(白粉毛柯)
   L. megalophyllus(洪雅石櫟・大葉柯)
   L. megastachyus(大穗柯)
   L. melanochromus(黑柯)
   L. microspermus(小果柯)
   L. motuoensis(墨脱柯)
   L. naiadarum(水仙柯)
   L. nitidinux(殼果柯)
   L. oblanceolatus(倒披針葉柯)
   L. obovatilimbus(倒卵葉柯)
   L. obscurus(墨脱柯)
   L. oleaefolius(欖葉柯)
   L. pachylepis(厚鱗柯)
   L. pachyphyllus(厚葉柯)
   L. paihengii(大葉苦柯)
   L. pakhaensis(屏金柯)
   L. paniculatus(圓錐柯)
   L. petelotii(星毛柯)
   L. phansipanensis(上思柯)
   L. podocarpus(柄果柯・柄科石櫟)
   L. polystachyus(多穗柯・多穗石柯・甜茶・大葉椆子)
『全国中草葯匯編』下/256
   L. propinquus(三柄果柯)
   L. pseudoreinwardtii(單果柯)
   L. pseudovestitus(毛果柯)
   L. quercifolius(櫟葉柯)
   L. quinzhouicus(欽州柯)
   L. rhabdostachyus(大扁殼柯)
   L. rhytidophyllus(皺葉柯)
   L. rosthornii(南川柯)
   L. shipingensis(石屏柯)
   L. shinsuiensis(浸水營柯)
   L. silvicolarum(犂耙柯・犂耙楣・綠楣・羌麻檫樹)
   L. skanianus(滑皮柯)
   L. sphaerocarpus(球果柯)
   L. spicatus(粗穗柯・櫧櫟樹)
   L. squarrosus(糙殼柯)
   L. synbalanos(合斗柯)
   L. szecguanensis(川柯)
   L. tabularis(平頭柯)
   L. tenuilimbus(薄葉柯)
   L. tephrocarpus(灰殼柯)
   L. ternaticupulus(三果柯)
   L. triqueter(稜果柯)
   L. truncatus(截果柯)
   L. tsangii(懷集柯)
   L. uraianus(淋漓柯・■
{木偏に思}仔・淋漓)
   L. uvaliifolius(紫玉盤柯)
   L. variolosus(Pasania hui;多變柯・麻子殼柯)
   L. vestitus(茸果柯・毛茸石柯)
   L. viridis(箭杆柯・豫州石櫟・綠葉石櫟)
   L. xizangensis(西藏柯)
   L. xylocarpus(木殼柯)
   L. yongfuensis(永福柯) 
    
 ブナ科 Fagaceae(殻斗 qiàodŏu 科)については、ブナ科を見よ。
 「和名まてばしひノまてハ九州ノ方言ニシテ其意不明ナリ」(『牧野日本植物図鑑』)。
 本州・四国・九州・琉球の暖帯・亜熱帯に分布(本来の自生地は九州・琉球かという)。
 堅果は生食でき、加熱すればさらに美味。
 『花壇地錦抄』(1695)巻三「冬木之分」に、「さつま椎 葉、各大キし。実も大キ成よし」と。

跡見群芳譜 Top ↑Page Top
Copyright (C) 2006- SHIMADA Hidemasa.  All Rights reserved.
跡見群芳譜トップ モクゲンジ イチイ アブラチャン タチバナ イロハカエデ 樹木譜index