まてばしい (まて葉椎)

学名  Lithocarpus edulis
日本名  マテバシイ
科名(日本名)  ブナ科
  日本語別名  マタジイ、サツマジイ
漢名  
科名(漢名)  可食柯(カショクカ,kěshíkē) 
  漢語別名  殻斗(カクト,kédŏu)科 
英名  
2023/05/10 小石川植物園 

2015/05/30 静岡県掛川市 
2008/06/19 小平市
 雄花
 オニガシ属 Lithocarpus(柯 kē 屬)には、アジアを中心に約100-300種がある。

   L. amoenus(愉柯・悦柯)
   L. amygdalifolius(杏葉柯)
   L. anomalus(隆葉柯)
   L. apricus(向陽柯)
   L. arcaula(小箱柯)
   L. areca(Pasania areca;檳榔柯)
   L. attenuatus(尖葉柯)
   L. bacgiangensis(茸果柯)
   L. balansae(猴面柯)
   L. bonnetii(河口柯)
   L. brachystachyus(短穗柯)
   L. brevicaudatus(嶺南柯・嶺南石櫟)
   L. calolepis(美鱗柯)
   L. calophyllus(美葉柯)
   L. carolinae(紅心柯)
   L. caudatilimbus(尾葉柯)
   L. chehengensis(册亨柯)
   L. chifui(粤北柯)
   L. chiungchungensis(瓊中柯)
   L. chrysocomus(金毛柯・金毛石柯)
   L. cinereus(爐灰柯)
   L. cleistocarpus(包槲柯・包果柯・櫧栲樹・鐵靑剛・金苞石・櫟)
   L. confinis(窄葉柯)
   L. corneus(烟斗柯・杯果・細葉馬澤樹・石柯)
   L. craibianus(白穗柯)
   L. crassifolius(硬葉柯)
   L. cryptocarpus(閉殼柯)
   L. cucullatus(帽殼柯)
   L. cyrtocarpus(魚籃柯)
   L. damiaoshanicus(大苗山柯)
   L. dealbatus(白皮柯)
   L. dictyoneuron(濕脈柯)
   L. echinophorus(壺殼柯)
   L. echinotholus(刺斗柯)
   マテバシイ L. edulis(Pasania edulis;可食柯)
   L. elaeagnifolius(胡頽葉柯)
   L. elizabethae(厚斗柯・貴州石柯)
   L. eriobotryoides(枇杷葉柯)
   L. eremiticus(隱果柯)
   L. ermerrillii(萬寧柯)
   L. fenestratus(泥柯・泥椎柯・華南石柯)
   L. fenzelianus(瓊崖柯)
   L. floccosus(卷毛柯)
   L. fohaiensis({孟力}海柯)
   L. fordianus(密脈柯)
   L. formosanus(臺灣柯)
   L. gaoligongensis(高黎貢柯)
   シリブカガシ L. glaber(Pasania glabra;・白楣樹・椆木・石櫟・靑剛櫟)
       
本州(近畿以西)・四国・九州・琉球・臺灣・漢土(秦嶺以南・南嶺以北)に産
   L. grandifolius(耳葉柯)
   L. gymnocarpus(假魚籃柯)
   L. haipinii(庵耳柯)
   L. hancei(Pasania hancei;硬殼柯・硬斗柯・黄椆・番紫
{木彔}・酸心椽)
   L. handelianus(瘤果柯)
   L. harlandii(Pasania harlandi;尾葉石櫟・綿柯)
   L. henryi(綿柯・綿椆・剛板栗・羊角栗)
   L. howii(梨果柯)
   L. hunanensis(湘西柯)
   L. hypoglaucus(粉背柯)
   L. irwinii(港柯)
   L. iteaphylloides(珠眼柯・珠眼樹)
   L. ithyphyllus(咸魚柯)
   L. iwuensis(易武柯)
   L. kawakamii(臺灣柯・臺灣大葉柯)
   L. konishii(油葉柯)
   L. laetus(屏邊柯)
   L. laoticus(老{手過}柯)
   オニガシ L. lepiocarpus(鬼石柯)
 臺灣産 
   L. lepidophyllus(粉鱗柯)
   L. leucodermis(白枝柯)
   L. levis(無鱗柯)
   L. litseifolium(
{木姜}葉柯・多穗柯)
   L. longanoides(龍眼柯)
   L. longinux(長果柯)
   L. longipedicellatus(長柄柯)
   L. lycoperdon(Pasania elata;香菌柯)
   L. macilentus(瘦柯)
   L. magneinii(白毛柯)
   L. mainningensis(緬寧柯)
   L. mairei(Pasania mairei;光葉柯)
   L. mannii(白粉毛柯)
   L. megalophyllus(洪雅石櫟・大葉柯)
   L. megastachyus(大穗柯)
   L. melanochromus(黑柯)
   L. microspermus(小果柯)
   L. motuoensis(墨脱柯)
   L. naiadarum(水仙柯)
   L. nitidinux(殼果柯)
   L. oblanceolatus(倒披針葉柯)
   L. obovatilimbus(倒卵葉柯)
   L. obscurus(墨脱柯)
   L. oleaefolius(欖葉柯)
   L. pachylepis(厚鱗柯)
   L. pachyphyllus(厚葉柯)
   L. paihengii(大葉苦柯)
   L. pakhaensis(屏金柯)
   L. paniculatus(圓錐柯)
   L. petelotii(星毛柯)
   L. phansipanensis(上思柯)
   L. podocarpus(柄果柯・柄科石櫟)
   L. polystachyus(多穗柯・多穗石柯・甜茶・大葉椆子)
   L. propinquus(三柄果柯)
   L. pseudoreinwardtii(單果柯)
   L. pseudovestitus(毛果柯)
   L. quercifolius(櫟葉柯)
   L. quinzhouicus(欽州柯)
   L. rhabdostachyus(大扁殼柯)
   L. rhytidophyllus(皺葉柯)
   L. rosthornii(南川柯)
   L. shipingensis(石屏柯)
   L. shinsuiensis(浸水營柯)
   L. silvicolarum(犂耙柯・犂耙楣・綠楣・羌麻檫樹)
   L. skanianus(滑皮柯)
   L. sphaerocarpus(球果柯)
   L. spicatus(粗穗柯・櫧櫟樹)
   L. squarrosus(糙殼柯)
   L. synbalanos(合斗柯)
   L. szecguanensis(川柯)
   L. tabularis(平頭柯)
   L. tenuilimbus(薄葉柯)
   L. tephrocarpus(灰殼柯)
   L. ternaticupulus(三果柯)
   L. triqueter(稜果柯)
   L. truncatus(截果柯)
   L. tsangii(懷集柯)
   L. uraianus(淋漓柯・■
{木偏に思}仔・淋漓)
   L. uvaliifolius(紫玉盤柯)
   L. variolosus(Pasania hui;多變柯・麻子殼柯)
   L. vestitus(茸果柯・毛茸石柯)
   L. viridis(箭杆柯・豫州石櫟・綠葉石櫟)
   L. xizangensis(西藏柯)
   L. xylocarpus(木殼柯)
   L. yongfuensis(永福柯) 
    
 ブナ科 Fagaceae(殻斗 kédŏu 科)については、ブナ科を見よ。
 「和名まてばしひノまてハ九州ノ方言ニシテ其意不明ナリ」(『牧野日本植物図鑑』)。
 本州・四国・九州・琉球の暖帯・亜熱帯に分布(本来の自生地は九州・琉球かという)。
 堅果は生食でき、加熱すればさらに美味。
 『花壇地錦抄』(1695)巻三「冬木之分」に、「さつま椎 葉、各大キし。実も大キ成よし」と。

跡見群芳譜 Top ↑Page Top
Copyright (C) 2006- SHIMADA Hidemasa.  All Rights reserved.
跡見群芳譜トップ モクゲンジ イチイ アブラチャン タチバナ イロハカエデ 樹木譜index